Lekker stuk fietsen omdat het mooi weer is. Een mountainbikeritje door de bossen. Met fietsvrienden het weekend inluiden op de racefiets. Fietsen is gezond, duurzaam en heerlijk om te doen. Behalve als het pijn gaat doen. Als de billen schraal worden en de dijen schuren, spreken we van zadelpijn. Het kan de beste overkomen, niet alleen de profs.
Dat zadelpijn alleen is weggelegd voor professionele fietsers, oftewel fietsers die uren achtereen op het zadel doorbrengen zoals wielrenners tijdens een koers of mountainbikers tijdens het afleggen van een MTB route, is niet waar. Iedere fietser kan ten prooi vallen aan zadelpijn en één ding is zeker: dat is geen pretje. Schrale en schurende plekken op je achterste of in de schaamstreek doen echt pijn en iedere trap op de pedalen is er eentje die je voelt. Niet leuk.
De oorzaak van zadelpijn
De oorzaak? Transpiratievocht, een onderbroek met naden, een hard of verkeerd afgesteld zadel. Deze combinatie staat garant voor een nare wrijving met als gevolg de mogelijkheid van zadelpijn. Vooral als het warm weer is en als je flink wat kilometers maakt zijn die zoutkristallen van het opgedroogde zweet een aanslag voor de huid. En als het regent kun je ook je lol op. Je natte wrijvende huid doet er nog een schepje bovenop. Het kan iedereen overkomen. Als je er gevoelig voor bent of de omstandigheden tegenzitten, ben je zomaar de klos.
Zadelpijn voorkomen
Om zadelpijn voor te zijn kun je het beste een echte fietsbroek aanschaffen met daarin een zeem zonder naden. Dan is de wrijving minimaal. Daar hoeft dus geen onderbroek onder. Helaas doen veel fietsers dat nog uit een soort gewoonte, maar de broek is ervoor gemaakt om een onderbroek (met naden) achterwegen te kunnen laten. Houd die fietsbroek overigens niet te lang aan. Zodra je van het zadel af stapt en ermee ophoudt, is het raadzaam die bezwete broek uit te trekken. Spoel de broek na iedere fietsrit goed uit.
Er is ook veel gelegen aan het zadel en je houding op de fiets. Of dat nu om een gewone fiets, mountainbike, sportfiets of racefiets gaat. Daarom is het goed ook je houding onder de loep te nemen.
Op een stadfiets zit je goed rechtop
Op een sportieve fiets zit je licht voorovergebogen
Op een racefiets zit je diep
Volgens de Fietsersbond heb je bij de licht voorovergebogen houding de minste kans op zadelpijn. Dan druk je namelijk niet met je hele gewicht op het zadel. En ook niet zover voorover dat de geslachtsdelen op het zadel drukken.
In alle gevallen is het belangrijk de druk op het zadel te verminderen als er sprake is van (de kans op) zadelpijn. Mensen met overgewicht hebben er dan ook eerder last van dan zij die dat niet hebben.
Minder zadelpijn door goed afstellen zadel en stuur
Het aftsellen van het zadel en de afstand tot het stuur zijn belangrijk voor de juiste zithouding en het verminderen van de kans op zadelpijn.
Zet het zadel op die hoogte waarbij de benen nog een beetje licht gebogen blijven bij het rondtrappen. Dus niet in de uiterste stand helemaal gestrekte benen hebben. Je raakt net met je tenen de grond.
Verschuif het zadel zo dat het scharnierpunt van je knie met een gebogen been ‘op drie uur’ recht boven de pedaalas staat. Klinkt wat technisch, maar een goede fietsenhandelaar kan je daarbij helpen.
De stand tussen zadel en stuur hangt af van hoe diep je wilt zitten. Hoe dieper je wilt zitten, hoe groter de afstand en hoe lager het stuur moet zijn. Via fietsersbond.nl (hoe stel je je fiets goed af) kom je daar meer over te weten.
Zadelpijn en het zadel zelf
Er zijn veel zadels in de handel. Kies, om zadelpijn voor te zijn, voor een iets zachter zadel of zorg voor een optimale stand zoals hierboven beschreven. Heb je last van je stuitje dan is het belangrijk minder rechtop te zitten of een zadel met een uitsparing te kiezen. Bij last van de anus of bilspleet zit je niet goed op je zitbotjes. Kies dan een minder bol zadel of eentje met een brede gleuf in het midden. Dat laatste kan ook voor de geslachtsdelen, een uitsparing aan de voorkant. Alhoewel dat wel weer voor irritatie bij de rand kan zorgen. Er zijn zelfs zadels in de handel waarvan de voorkant ontbreekt, voor mannen die het echt niet kunnen hebben als hun geslachtsdelen het zadel raken. Is er sprake van schuurplekken aan de binnenkant van de bovenbenen dan is een smaller zadel een uitkomst. Overigens, met een hard zadel is de kans op wrijving het minst. Een hard zadel wordt ook minder warm.
Smeren voor minder kans op zadelpijn
Er bestaan crèmes die ook kunnen helpen de wrijving tussen huid en zadel te verminderen, maar dat is persoonlijk en een kwestie van uitproberen. Zinkzalf kan al helpen, en er zijn ook crèmes speciaal voor fietsers te koop. Als je eenmaal flink wat kilometers hebt gemaakt, schijnt de zadelpijn af te nemen en zich minder voor te doen, maar zelfs dat is geen garantie. Het komt erop neer dat je in alle gevallen zelf moet kijken wat voor jou het beste werkt, waar je baat bij hebt en wat voor jou de beste manier is om op de fiets te zitten zonder dat je last krijgt van zadelpijn.
Echte zadelpijn kan leiden tot infecties
Soms merk je er in het begin niet veel van, maar als je na het fietsen onder de douche staat doet het warme douchewater gewoon pijn op die schrijnplekken. Dan weet je dat het op dat zadel mis is gegaan. Als daar vervolgens ook nog eens bacteriën bijkomen heb je de poppen aan het dansen. Dan kunnen er zweren ontstaan en is het fietsen voorlopig niet te doen.
Als je echt pijn hebt en de plekken flink schuren, dan is het belangrijk dat je even de fiets in de schuur laat staan, rust neemt om de plekken te laten helen en deze vooral droog houdt. Smeren met sudocrème helpt bij het helen van de plekken. Sudocrème is bij iedere drogist en soms ook bij de supermarkt verkrijgbaar. Is er echt sprake van infecties dan is het beter om even langs de huisarts te gaan.
